This is story of Oldest Circle city in the world located Near Persepolise - Shiraz - Iran

دارابگرد نام یکی از پنج بخش پارس در ایران باستان بوده‌است. به آن دارا گِرد یا دارابجرد نیز گفته ‌شده‌است. که البته درابجرد به دليل نفوذ تازيان بوده است وگرنه دارا گِرد بهترين نام اين بخش بوده باشد.

در مجموعهٔ چند جلدی دانشنامه جهان اسلام (جلد۱۶، برگ ۶۶۴) در باره دارابگرد آمده‌است: [دارابگرد، کوره و شهری قدیمی و یکی از پنج کورهٔ ایالت فارس بود که بخشی از نواحی میانی، جنوب و جنوب شرقی استان فارس کنونی یعنی کمابیش محدودهٔ شهرستان‌های داراب، زرین دشت، فسا، جهرم، استهبان، نیریز و لارستان را شامل می‌شد.]

درباره بنادر ایرانی شاخآب (خلیج) پارس آمده‌است که خاوری‌ترین ساحل های شاخآب پارس از آن کورهٔ دارابجرد بود که در مجاورت کرمان قرار داشت و دو شهر «لار» و «سور» از بنادر دارابگرد در قرون میانی شناخته شده‌اند. در کتاب فرهنگ واژه‌های پارسی گردآوری شده شوشتری نیز شهر هرمزد کهنه (حوالی میناب) از بنادر بزرگ دارابگرد نامیده شده‌است.

دونالد ویتکم در مقالهٔ خویش در کتاب «تاریخ خلیج پارس از قدیم‌ترین دوران تا کنون می‌نویسد :[دارابگرد از کرانه‌های خلیج فارس تا کوه‌های بلند و فلات ایران ادامه می‌یافت.] 

داراب‌گرد در شاهنامه

در افسانه هاای تاریخ طبری و شاهنامه فردوسی آمده بنای شهر، بدست داراب از نوادگان اسفندیار پهلوان نامدار شاهنامه انجام گردیده‌است. با برابری افسانه ها با تاریخ راستين، میتوان گفت؛ دارابگرد توسط داریوش بزرگ (۵۲۲ تا ۴۸۶ پيش از میلاد) یا داریوش دوم پسر اردشیر اول (۴۲۴ تا ۴۰۴ پيش از میلاد) صورت گرفته‌است. در سده های نزديک تر برابرکاوش‌ها و پژوهش های باستان‌شناسی از سوی ایران شناسانی نظیر گیرشمن بنای دارابگرد را به زمان اشکانیان مربوط دانسته‌اند که با کنار هم گذاشتن آنچه در نوشته های کهنه تر در باره این شهر آمده و با در نظر گرفتن نظریات گیرشمن میتوان پنداشت بنای نخست شهر به صورت پادگان نظامی و شهری کوچک، در زمان هخامنشیان بوجود آمده ولی در دوران اشکانیان گسترش یافته و با بنای سامانه های تازه بصورت شهری بزرگ و پررونق درآمده باشد.

کوره یا استان داراب‌گرد در دوره ساسانی

بالاترين ارزش و رونق داراب‌گرد به دوران ساسانیان مربوط می‌ردد. در اواخر عهد اشکانی به هنگام پادشاهی اردوان پنجم، حکمران داراب‌گرد اردشیر بابکان بود که کار خود را از این شهر آغاز نمود و سر به شورش برداشت و سرانجام با شکست اردوان عنوان پادشاهی یافت و شاهنشاهی ساسانی را بنیان نهاد. در زمان ساسانیان امپراتوری پهناور ایران به چهار ساتراپی مهم تقسیم شده بود که در راس هر ساتراپی يا ایالت یک سپهبد قرار داشت. این بخش ها عبارت بودند از:

1. ایالت خاور خراسان، شامل نیشابور، هرات، مرو و … حاکم این ایالت را سپهبد خراسان می‌گفتند.

2. ایالت اپاختر شامل طبرستان، ری، قزوین، زنجان و آذربایجان که حاکم آن را سپهبد آذربایجان می‌نامیدند.

3. ایالت فارس و کرمان که شهرهای آن استخر، نی ریز، کازرون، فسا، دارابگرد و… بود و حاکم آن را سپهبد فارس می‌گفتند.

4. ایالت خوروران که ۴۸ ناحیه در امتداد رودخانه فرات داشت و حاکم آن را سپهبد مغرب می‌نامیدند (تاریخ یعقوبی برگ ۲۱.(

چنان‌که مشخص است در این دوران ایالت فارس از تقسیمات چهارگانه شاهنشاهی به‌شمار می‌رفت و به دلیل پراکندگی زیاد و توجه به این مورد که از دیرباز مرکز مهم و جایگاه پادشاهان سر سلسله دودمان ساسانی به‌شمار می‌آمد، حائز اهمیت فراوان بود و بدین لحاظ از ایالات مهم کشور محسوب میگردید و تا مدت‌ها پایتخت پادشاهان این سلسله در آن قرار داشت. در برگردان تاریخ یعقوبی آمده‌است: مرکز پادشاهان پارس -در آغاز سلطنت اردشیر بابکان- استخر از استان فارس بود. سپس پادشاهان پیوسته جابجا می‌شدند تا انوشیروان پسر قباد پادشاهی یافت و در مدائن فرود آمد و آن جا پایتخت گردید. (تاریخ یعقوبی رويه ۲۱)

To learn more about Iran's history please click here.

Iran, History, Glory Days by picture